नमोबुद्ध नगरपालिका काभ्रेको आ.व. २०७८/७९ को बजेट, नीति तथा कार्यक्रम  हामी पौरखी नगरवासी, हामी बनाउछौ हाम्रो नगर ।
शिक्षा स्वास्थ्य सुशासन, हाम्रो चाहाना हो ।।
कला र धर्म संस्कृति, हाम्रो गहना हो ।
हामी बोल्छौ सत्य, हाम्रो मन छ शुद्ध ।
हाम्रो नगर नमोबुद्ध, राम्रो नगर नमोबुद्ध ।।

(क) आर्थिक विकास
१. कृषि तथा पशुपन्छी विकास नीतिः
– कृषि औजार बैंक स्थापना गरिनेछ र जसमा किसानले आवश्यक औजार आवश्यक पर्दा लैजाने र फिर्ता गर्ने गर्दछन् ।
– “किसानका गरा सधैहराभरा, मेरोकृषि, मेरोपौरख” नाराका साथ यस वर्ष नमोबुद्ध युवा नवप्रवर्तन कृषि कार्यक्रम संचालन
गरिनेछ ।
– “बीजयुक्त बाली, विषादीमुक्त भान्सा र अनिकालमुक्त चुल्हो” कार्यक्रमलाई यस बर्ष मूर्त रुप दिन “नमोबुद्ध नगर कृषिमा आत्मानिर्भरः अर्गानिक खेती जीवनभर” भन्ने कार्यक्रम संचालन गरिनेछ ।
– “माटो सुहाउँदो उत्पादन” अभियान सञ्चालनमा नगरबासीहरुलाई प्रोत्साहित गरिनेछ ।
– पशु तथा कृषि विमा कार्यक्रमलाई नगरका सवै वडामा यसै वर्षदेखि लागु गरिनेछ ।
– नमोबुद्धको कृषि उपजलाई नमोबुद्ध ब्रान्डले ब्राण्डीङ्ग र प्याकेजिङ्ग गरी ब्रिक्री वितरणमा सहजीकरण गरिनेछ ।
– “एक गाउँ एक उत्पादन” कार्यक्रम सञ्चालन गर्न विभिन्न संघ संस्थासँग समन्वय गरी आवश्यक प्राविधिक तालिम प्रदान गरिनेछ ।
– प्रदूषण मुक्त नगरः कृषि शहरको रुपमा विकास गरिनेछ ।
– “एक घर एक अर्गानिक करेसाबारी” को अवधारणा विकास गरी अर्गानिक तरकारी उपभोगकालागि कृषकहरुलाई प्रोत्साहित गरिनेछ ।
–“बाँझो जमिनको प्रयोग, उत्पादनमा सहयोग” बाँझो जमिन राख्न नपाइने नीतिका साथ सबै जमिनहरुलाई कृषि उत्पादनमा प्रयोग गरिनेछ ।
– कृषिमा यान्त्रिकरण गर्ने नीतिलाई निरन्तरता दिईनेछ ।
– कृषकको परिचयपत्र उपलब्ध गराईनेछ ।
– उत्पादनमा अनुदान का लागि कृषि तथा पशुपालन गर्न ईच्छुक कृषकहरुले ५ लाख सम्मको कृषि ऋणमा २% व्याज नगरपालिकाले व्यहोर्ने
छ ।
– डिजीटल कृषिः कृषकको हातमा कृषि सूचना प्रणाली कार्यक्रम संचालन गरिनेछ ।
– सरकारी, सार्वजनिक र गुठी जग्गा रहेका अतिक्रमण हटाई संरक्षण र उपयोग गर्न नगरबासीहरुको समन्वयमा “समुदायको सक्रियता र
दशौं नगर सभामा नगर प्रमुख श्री टंकप्रसाद शर्मा (तिमिल्सिना) बाट प्रस्तुत आर्थिक बर्ष २०७८÷०७९ को वार्षिक नीति, कार्यक्रम तथा बजेट वक्तव्यको सार संक्षेप १ जागरणः सरकारी, सार्वजनिक, गुठी जग्गाको संरक्षण” अभियान सञ्चालन गरिनेछ ।
– छाडा गाई, गोरु लगायतका चौपाया जनावरहरु छोड्ने कार्यलाई निरुत्साहित गरी सोको व्यवस्थापनकालागि विभिन्न संघसंस्थाहरुको
सहकार्यमा पशुपंक्षी संरक्षण केन्द्रको निर्माणमा (कान्जी हाउस) सहयोग, समन्वय र सहकार्य गरिनेछ ।
– नमोबुद्ध डिजिटल कृि ष माबे ाइल एप्सलाई थपपभ्र ावकारी बनाइनछे ।
– जडीबुटी लगायतका विशिष्ट प्रजाति विरुवाको उत्पादनको “विशिष्टीकृत उत्पादन क्षेत्र”निर्धारण गर्ने कार्यलाई विस्तार गर्दै लगिने छ ।
– नमोबुद्ध नगरपालिका क्षेत्र भित्र दूधबाट उत्पादन हुने खुवालाई नमोबुद्धको ब्रान्डको रुपमा प्रवद्र्धन र प्रोत्साहन नमोबुद्ध परिसर र
भकुण्डेबेशीमा गरिनेछ ।
– कृषि उपज संकलन तथा वितरण घुम्ती सवारी साधन विभिन्न संघसँस्थाहरुसँग सहकार्य, समन्वय र सहयोगमा संचालन गरिनेछ ।
– वातावरण तथा प्रविधिमैत्री पशु हाट बजार तथा बधशाला विभिन्न संघसँस्थाहरुसँग सहकार्य, समन्वय र सहयोगमा निर्माण गरिनेछ ।
– जलवायु स्मार्ट कृषि कार्यक्रम संचालन गरिनेछ ।
– नमोबुद्ध सिड बैंक स्थापना गरी कृषि प्रवद्र्धनलाई थप प्रोत्साहन गरिनेछ ।
– नमोबुद्ध नगरपालिकाको वडा नम्बर ०८ मा यस वर्ष बाख्रा प्रवद्र्धन कार्यक्रम अन्तर्गत बाखा पकेट क्षेत्रको रुपमा अगाडि बढाईनेछ ।
– पाडी संरक्षण कार्यक्रम र उनन्त जातको रागो प्रजनन् प्रयोजनका लागि कार्यक्रम संचालन गरिनेछ ।
– नमोबुद्ध नगरपालिकाको वडा नम्बर ०५ मा कृषि अनुसन्धान केन्द्र स्थापना गरिनेछ ।
२. उद्योग,पयर्ट न,सहकारीपव्रद्धर्न तथासस्ं कृितसम्बन्धीनीतिः
– “पर्यटन उद्यमीको हात नमोबुद्धको साथ” भन्ने नारा सहित आवश्यक कार्यक्रम तर्जुमा गरी कार्यान्वयन गरिनेछ ।
– “मेरो गाउँः उद्यम सहितको जीउने ठाउँ” भन्ने कार्यक्रम संचालन गर्न आवश्यक बजेट व्यवस्था गरिनेछ ।
– एक वडा एक नमुना सहकारी कार्यक्रमको अबलम्बन गरिनेछ ।
– वातावरणमैत्री उद्योग ग्राम स्थापना र सञ्चालन गर्ने नीति लिइनेछ
– कला र संस्कृतिको धनी नमोबुद्ध नगरपालिकाको उपयुक्त स्थानमा कला तथा साँस्कृतिक ग्राम (ब्चत बलम ऋगतिगचब िख्ष्ििबनभ) को
स्थापना गरिनेछ ।
– प्रचलित कानून बमोजिम स्वीकृति नलिएका, दर्ता नभएका व्यवसायहरुलाई अनिवार्य रुपमा दर्ता गर्न गराउन घर दैलो व्यवसाय दर्ता कार्यक्रम
सञ्चालन गरी व्यवसाय दर्ता गर्न प्रोत्साहित गरिनेछ ।
– नमोबुद्ध क्षत्रे मापयर्ट न सचू ना कन्े द्रस्थापना गरिनछे ।नमाबे द्धु क्षत्रे लाई विश्व सम्पदा सचू ीमा सचू ीकतृ गर्नआवश्यक पहल गरिनछे ।
– नमोबुद्ध परिसरको वृहत्तर विकासका लागि तयार साझा गुरुयोजना कार्यान्वयन गरिनेछ ।
– यस नगरपालिकाको आर्थिक–सामाजिक, सांस्कृतिक, लगायत विविधताको झल्को दिने गरी नगरपालिकाको आयोजनामा विभिन्न
निकायसँगको सहकार्यमा नगर महोत्सव, नमोबुद्ध नाटक आयोजना गरिनेछ ।

३. रोजगार नीतिः
– श्रमको सम्मान, उपयुक्त पारिश्रमिक र सामाजिक संरक्षण सहित श्रम ब्यबस्थापन यस नगरपालिकाको रोजगार नीति हुनेछ ।
– “दिगो पूर्वाधार, रोजगारी र उत्पादन वृद्धि, यसैबाट हुन्छ नमोबुद्धको समृद्धि” को नीतिमा आधारित रहेर पूर्वाधार विकासका
कार्यक्रमहरुलाई प्राथामिकताका साथ रोजगार सृजना गरिनेछ ।
– वडामा सञ्चालन हुने आयोजना मध्ये एउटा आयोजनामा सूचीकृत बेरोजगार व्यक्तिबाट सञ्चालन गरिनेछ ।
– कामका लागि पारिश्रमिकमा आधारित सामुदायिक आयोजना तथा युवा रोजगारकालागि रुपान्तरण पहल आयोजना नगरपालिकाको साझेदारीका साथ सम्पन्न गरी सामाजिक संरक्षणको प्रत्याभूति गरिनेछ ।

(ख) सामाजिक विकास
१. खानेपानी तथा सरसफाइ नीतिः
– “खानेपानी गुणस्तर सुधार आयोजना” कार्यान्वयन गरिनेछ ।
– “परिवर्तन गरौ हाम्रो आनीबानिः घरघरमा सङ्कलन हुन्छ आकासेपानी” कालागि प्रोत्साहित गर्ने नीति अवलम्बन गरिनेछ ।
– प्रत्येक घरधुरीमा खानेपानीको पहुँच पुर्याउने “एक घर, एक धारा” कार्यक्रम सञ्चालन गर्दै अति सुक्खाग्रस्त क्षेत्रमा स्वच्छ खानेपानी
सङ्कलन, भण्डारण र वितरण गर्न विशेष कार्यक्रम सञ्चालन गरिनेछ ।
– सञ्चालनमा रहेका खानेपानी तथा सो सँग सम्बन्धित उपभोक्ता समितिहरुसँग समन्वय, सहकार्य र सहयोग गर्न नमोबुद्ध नगरपालिका वृहत
एकीकृत खानेपानीको रुपमा विकसित गरिनेछ ।
२. शिक्षा, युवा तथा खेलकुद नीति, शिक्षा
– “एक विद्यालय एक फूलबारी, एक मा.वि. एक करेसाबारी” अन्तर्गत विद्यालयमा फूलबारी तथा करेसाबारीका लागि उत्प्रेरित गरिनेछ र सो
करेसाबारीबाट उत्पादित वस्तुको बिक्रिबाट प्राप्त रकम विद्यार्थीको शैक्षिक अध्ययनमा खर्च गरिनेछ ।
– पहिलो अक्षर क लेखौ, आफ्नै सामुदायिक विद्यालयबाट कार्यक्रम संचालन गर्दै सामुदायिक विद्यालयमा विद्यार्थी संख्या वृद्धि गरी शिक्षामा
गुणस्तर कायम गरिनेछ ।
– विद्यालयहरुमा डिजिटल ग्याप न्यूनीकरण गर्न सुचना प्रविधि मैत्री सामग्रीको प्रयोगलाई निरन्तरता दिइनेछ ।
– “बालबालिकालाई विद्यालय ल्याऔ र पढाईमा टिकाऔं” कार्यक्रमलाई थप प्रभावकारी बनाई विद्यार्थी भर्ना अभियानलाई अझ प्रभावकारी
बनाईने छ ।
– नगर क्षेत्रमा कानून तथा सामाजिक विश्वविद्यालय स्थापनाका लागि आवश्यक समन्वय, सहकार्य र सहयोग गरिनेछ ।
– विद्यालय शिक्षाको गुणस्तर सुधार गर्न प्रधानाध्यापकसँग बार्षिक कार्यसम्पादन करारको ब्यवस्थामा निरन्तरता दिईनेछ ।
– विद्यालयमा अनौपचारिक ढंगले विपद् ब्यवस्थापन सम्वन्धी शिक्षा प्रदान गर्ने ब्यवस्था मिलाईनेछ ।
– काठमाडौं विश्वविद्यालय अन्तर्गत पढाई हुने सम्पूर्ण संकायमा नमोबुद्धको विद्यार्थी कोटा निर्धारण गर्न पहल गरिनेछ ।
युवा
– “हाम्रो ध्यान यवुा सचते ना अभियान” कायत्र्र mम ससचं ालन गरिनछे ।
– “नगरको सम्वृद्धिका लागि युवाको क्रियाशीलता, हातमा सीप र दिमागमा उद्यमशिलता” भन्ने कार्यक्रमको व्यवस्था गरिनेछ ।
खेलकुद
– खेलकुदको समुचित विकास गर्न नगर खेलकुद विकास समिति गठन गरी पूर्वाधार निर्माण तथा विभिन्न खेल प्रतियोगिता तथा प्रशिक्षण
कार्यक्रम सञ्चालन गरिनेछ । खेल क्लवहरुलाई नगरपालिकामा दर्ता तथा सूचीकरण गरिनेछ ।
– नगरस्तरीय खेलकुद विकासकालागि वडा नं ४ मा निर्माण भएको बहुउद्धेश्यीय कभर्डहललाई सुचारु गरिनेछ ।
– नमोबुद्ध नगरपालिकाको दाप्चा क्षेत्रलाई लक्षित गरी बहुउद्धेश्यीय कभर्डहल को म्एच् को तयार गरी निर्माण कार्यको प्रारम्भ गर्न आवश्यक बजेट विनियोजन गरिनेछ ।
– युवाहरुको शारीरिक मानसिक क्षमता बृद्धि तथा विकासका लागि र “विकास, गतिशीलता र स्वास्थ्यका लागि खेलकुद” भन्ने सोचका साथ वडास्तरीय मेयर कप फूटवल, उपमेयर कप भलिवल, कपर्दी तथा एथलेटिक्स प्रतियोगिताहरु आयोजना गरिनेछ ।
– खेलकुद विकासका लागि एक वडा एक खेल मैदानको नीतिलाई निरन्तरता दिईनुका साथै निर्माण भएका मैदानलाई स्तरोन्नति गरिनेछ ।
– नमोबुद्ध नगरपालिका वडा नम्बर ०१ मा निर्माणाधीन मानेगाउँ खेल मैदानलाई निरन्तरता गरिनेछ ।
३. स्वास्थ्य नीतिः
– कोरोना भाईरस (कोभिड–१९) को रोकथाम तथा नियन्त्रणको लागि अग्रपंक्तिमा रही उत्कृष्ट सेवा प्रदान गर्ने स्वास्थ्यकर्मीलाई नमोबुद्ध
कोरोना योद्धा सम्मानको व्यवस्था गरिनेछ ।
– सुत्केरी हुने महिलालाई वडा कार्यालय मार्फत आवश्यकता अनुसार निशुल्क एम्वुलेन्स वा अन्य यातायातको ब्यवस्था गरिनेछ ।
– एक घर एक आयुर्वेदिक औषधिको विरुवा रोपन कार्यक्रम संचालन गरिनेछ ।
– नमोबुद्ध नगरपालिका भित्रका स्वास्थ्य संस्थामा सुत्केरी गराउने सुत्केरीहरुलाई प्रोत्साहन गर्न सुत्केरीसँग उपमेयर तथा गर्भवती पोषण कार्यक्रम संचालन गरिनेछ ।
– सरुवा रोग उपचार गर्नका लागि संघीय सरकार, प्रदेश सरकार तथा निजी क्षेत्रहरुसँगको आवश्यक सहकार्य, समन्वय र सहयोगमा सरुवा रोग
अस्पताल निर्माणका लागि पहल गरिनेछ ।
– स्वास्थ्य विमा कार्यक्रमलाई थप प्रभावकारी बनाइनेछ ।
– “निरोगी नमोबुद्ध निर्माणका लागिः निशुल्क मोतिविन्दु उपचारको व्यवस्था” कार्यक्रम निरन्तरता दिइनेछ ।
– पूर्णखोप सेवा उपलब्ध वडा घोषणालाई दिगो बनाइनेछ ।
– महिला स्वास्थ्य स्वयंसेविका प्रोत्साहन कार्यक्रमलाई निरन्तरता दिइनेछ ।
– “एक विद्यालय एक नर्स” कार्यक्रमलाई निरन्तरता दिइनेछ ।
– विभिन्न संघसंस्थाहरुको सहकार्यमा नगरपालिका भित्र मनोपरामर्श लगायतका स्वास्थ्य सम्बन्धी विशेष कार्यक्रम संचालन गरिनेछ ।
४. महिला सम्बन्धी नीतिः
– दुई छोरी मात्र जन्माएर स्थायी परिवार नियोजन गर्ने दम्पतिलाई नगरपालिकाबाट उचित सम्मान गरिनेछ ।
– “जसको सवाल उसैको संलग्नता र नेतृत्व” भन्ने नाराको साथमा महिलाहरुको सशक्तिकरण र सवलीकरणमा जोड दिदै योजना तर्जुमा प्रकृयामा सहभागिता सुनिश्चितता गरिनेछ ।
– “नमोबुद्ध नगरको ईच्छा, छोरी बुहारीलाई रोजगारी र उच्च शिक्षा” भन्ने नारालाई सार्थक बनाउन नगरपालिकामा स्थायी बसोबास भएका बेरोजगार छोरी बुहारीहरुलाई लक्षित गरी कार्यक्रम संचालन गरिनेछ ।
– किशोरीहरुलाई विभिन्न खाले हिंसावाट वच्न हिंसा विरुद्ध आत्मरक्षा तालिम सञ्चालन गरिनेछ ।
– महिला हिंसा तथा घरेलु हिंसामा परेका महिलाहरुको सहयोगका निमित्त मनोसामाजिक विमर्शकर्ता तथा सीप सहितको पुनस्र्थापना केन्द्रको व्यवस्था गर्न पहल गरिनेछ ।
– महिलाहरुले उत्पादन गरेको हस्तकला सामग्रीहरुलाई आवश्यकता अनुसार उपयुक्त स्थान पहिचान गरी कोसेली घरको स्थापना गरी बजार व्यवस्थापन गर्ने नीति अबलम्बन गरिनेछ ।
३
– “सामाजिक न्याय र समताका लागि सकरात्मक विभेद” को नीति अनुरुप हाल सञ्चालन गरीदै आएको क्षमता विकास तथा स्वरोजगार कार्यक्रमलाई निरन्तरता दिदै एकल महिला, द्वन्द्वपीडित महिला, बेरोजगार तथा अति पिछडिएका र बिपन्न समुदायको लागि रोजगारमूलक तालिमको व्यवस्थालाई थप प्रभावकारी बनाइनेछ ।
५. बालबालिका सम्बन्धी नीतिः
– नमोबुद्ध नगरपालिकालाई बालश्रम मुक्त नगर घोषणा गरिनेछ ।
– “बालबालिकासँग मेयर” कार्यक्रमलाई निरन्तरता दिइनेछ ।
– अभिभावक विहिन बालबालिकाको संरक्षण गर्न बालबालिका सुरक्षा कार्यक्रम संघीय सरकार÷प्रदेश सरकारसँग समन्वय र सहकार्य गरी सञ्चालनमा ल्याइनेछ ।
– बालविवाह मूक्त नगर बनाउनका लागि बालविवाह विरुद्धको कार्यक्रमहरु अभियानको रुपमा सञ्चालन गरिनेछ ।
६. आदिवासी जनजाती, दलित, अपांग तथा जेष्ठ नागरीक सम्बन्धी नीतिः
– नेपाल सरकारबाट उपलब्ध गराइने सामाजिक सुरक्षा भत्ता वितरण प्रणालीलाई अझै सहज र सरल बनाउन बैंकहरुको सहयोगमा पूर्ण अशक्त लाभग्राहीको घरमा नै भत्ता वितरण गर्ने व्यवस्था मिलाईनेछ ।
– दलित समुदायका परम्परागत पेसा, कला र सीप संरक्षण÷सम्बद्र्धन गर्दै तीनको क्रमशः आधुनिकीकरण र व्यवसायीकरण गर्ने नीति अवलम्बन गरिनेछ ।
– एक वडा एक जेष्ठ नागरीक मिलन चौतारी स्थापना गरिनेछ । जसमा ज्येष्ठ नागरीककालागि आवश्यक विभिन्न सुविधाहरु उपलब्ध गराइनेछ
।
– आफ्ना बाबु आमालाई राम्रो पालनपोषण गर्ने प्रत्येक वडा बाट कम्तीमा दुई जनालाई पहिचान गरी असल सन्तान सम्मान पुरस्कारबाट सम्मानित गर्न आवश्यक बजेट व्यवस्थापन गरिनेछ ।
– जेष्ठ नागरीक मिलन केन्द्रको रुपमा विकास गर्नका लागि नगरस्तरीय जष्े ठ नागरीक भवननिमाणर्् ाआवश्यक लागि पहल गरिनछे ।
(ग) पूर्वाधार विकास
१. भौतिक तथा पूर्वाधार विकास नीतिः
– नमोबुद्ध–जग्बदै श्े वारे –रक्तकाली बद्धु सकिर्ट निमाणर्् ा गरिनछे गरिनछे ।
– २० वर्षे दीर्घकालीन सोचका साथ एकीकृत नगर विकास योजना निर्माण गरी सोही आधारमा वार्षिक नगर विकास योजना निर्माण गरी
कार्यान्वयन गर्ने नीति लिइनेछ ।
– अतिथि सत्कारका लागि अतिथि सत्कार गृह निर्माण गरिनेछ ।
– “सबै वडा आफ्नै प्रशासकीय भवनमा” कार्यक्रमलाई पूर्ण गर्न यस आर्थिक वर्ष २०७८÷०७९ मा सवै वडा कार्यालयहरुको भवन निर्माण
सम्पन्न गर्ने नीति अनुरुप निर्माण भई रहेका वडा कार्यालयहरुलाई सम्पन्न गर्न आवश्यक बजेट विनियोजन गरिनेछ ।
– नगरभित्र सञ्चालन हुने हरेक योजना तथा आयोजनाहरुको कुल लागतमा दुई प्रतिशत वातावरण संरक्षण तथा जलवायु परिवर्तन अनूकुलन
कार्यमा खर्च गर्ने व्यवस्था मिलाईनेछ ।
– वडा नम्बर ०८ को सल्लेडोल क्षेत्रमा नगरस्तरीय बालमैत्री पार्क निर्माण प्रारम्भ गरिनेछ ।
– सोतीखोला जलाधार व्यवस्थापन आयोजना, गुरुप्रसाद मैनाली पार्क, पारीजात पार्क, नमोबुद्ध ८ स्थित बुद्धपार्क तथा बालमैत्री पार्क
निर्माणलाई निरन्तरता दिइनेछ ।
२. सडक तथा यातायात तर्फको विकास नीतिः
– सबै वडाहरुलाई समेट्ने गरी नगर चक्रपथको सम्भाव्यता अध्ययन सहित विस्तृत परियोजना प्रतिवेदन तयार गरिनेछ । सम्पूर्ण वडाहरुलाई
समेटी नमोबुद्धको आर्थिक विकासमा टेवा दिन नमोबुद्ध चक्रपथ रेखांकन सम्पन्न गरिनेछ र निर्माण कार्यको थालनी गरिनेछ ।
– जग्बैदेश्वर–आरुटार–दाहालटार–रिठेचौर– ढुंगेसाँघु वाईपास रोड निर्माणका लागि पहल गरिनेछ ।
– जिल्ला स्तरीय तथा नगरस्तरीय यातायात गुरुयोजनामा परेका सडकहरु तथा वडा कार्यालयबाट नगरपालिकासम्म जोड्ने सडकलाई बाह्रै
महिना सवारी साधन चल्न सक्ने बनाउन प्राथमिकता दिइनेछ ।
– नौविसेदेखि मेथिनकोट हुँदै बुचाकोटसम्म वैकल्पिक सडक (सोती कोरिडोर) निर्माण प्रारम्भ गरिनेछ ।
३. विद्युत तथा वैकल्पिक उर्जा सम्वन्धी नीतिः
– राष्ट्रिय प्रशारणको विद्युत बारम्बार अवरुद्ध हुने टोल, बस्तीहरुमा सरोकारवालाहरुको समेत सहभागितामा वैकल्पिक उर्जा (सौर्य उर्जा) को
विस्तार गरिनेछ ।
४.बस्ती विकास तथा भूकम्प प्रतिरोधी भवन निर्माण नीतिः
– नगरपालिका क्षेत्रमा निर्माण हुने सबै किसिमका भवन भूकम्प प्रतिरोधी बनाउने नीति लिइनेछ ।

– नमोबुद्ध क्षेत्रको सांस्कृतिक सम्पदालाई संरक्षण गर्न विशेष भवन निर्माण मापदण्ड तथा कार्यविधि तयार गरी तुरुन्त लागु गरिनेछ ।
(घ) वातावरण तथा विपद् ब्यवस्थापन
१. वातावरण संरक्षण नीतिः
– दिगो विकास लक्ष्यका सूचकहरु पूरा गर्न विशेष नीति तर्जुमा गरी सोहि अनुरुपमा कार्यक्रमहरु संचालन गरिनेछ ।
– विवाहित नवदम्पतीले विवाह दर्ता गर्नु पूर्व दुई वटा फलफूलका विरुवा अनिवार्य रोपन गर्ने र बच्चा जन्मेपछि विरुवा रोपन नीतिलाई
कार्यान्वयन गरिनेछ ।
– स्वच्छ हावा स्वच्छ पानी नमोबुद्धको लगानी भन्ने नीति कार्यान्वयन गरिनेछ ।
– एक वडा एक पोखरी, एक वडा एक चौतारी कार्यक्रमहरु सञ्चालनलाई निरन्तरता दिइनेछ ।
– “सफा घर, टोल र शहर नमोबुद्धवासीको एउटै रहर” भन्ने नारालाई कार्यान्वयनमा ल्याइनेछ ।
– वातावरणमैत्री झोला निर्माणकालागि महिला सहकारीहरुसँग सहकार्य गरी जनचेतना, तालिम तथा आवश्यक कार्यको प्रारम्भ गरिनेछ ।
– नक्शा पास गर्दा अनिवार्य २ वटा बहुवर्षीय रुख वा फलफूलको विरुवा रोप्ने तथा हुर्काउने व्यवस्थालाई निरन्तरता दिइनेछ ।
– “उत्पादन लागि वनमा लगानी” कार्यक्रम घोषणा गरी आयमा वृद्धि हुने विरुवाको उत्पादन तथा वृक्षारोपण कार्यक्रम सञ्चालन गरिनेछ ।
– किसानको पारिवारिक निजि वन, उत्पादनबाट आयआर्जन कार्यक्रम गरिनेछ ।
– स्वच्छ, सफा र सुन्दर वातावरण सिर्जना गर्न “नगर तथा गाउँको सरसफाइमा ध्यान, अनि बन्छ नमोबुद्ध नगर सुसंस्कृत र महान”
कार्यक्रमलाई अभियानको रुपमा सञ्चालन गरी यस अभियानमा आम नगरबासीको सहभागितामा “जैविक प्रविधि सारा, प्लास्टिक देखि टाढा” अभियान सञ्चालन गरिनेछ ।
२. विपद् व्यवस्थापन नीतिः
– विपद्हरुको रोकथाम, व्यवस्थापन तथा न्यूनीकरणकालागि पूर्वतयारी, प्रतिकार्य र पुनर्लाभका कार्यक्रम सञ्चालन गर्न हामी बनाउछौ हाम्रो
विपद् कोष कार्यक्रमबाट नमोबुद्ध नगरपालिकाको प्रकोप व्यवस्थापन विशेष कोषमा आवश्यक बजेट विनियोजन गरिनेछ ।
– “विपद् न्यूनीकरणको लागि पूर्व तयारीमा जुटौं” भन्ने अभियानलाई साकार पार्न विपद् व्यवस्थापन समितिलाई अझै प्रभावकारी बनाइनेछ ।
३. फोहोरमैला तथा सरसफाइ सम्बन्धी नीतिः
– फोहर जसले उत्पादन गर्दछ व्यवस्थापनको मूल्य उसैले तिर्नुपर्दछ, लिदैन म फोहोर, घरमै बनाउछु यसलाई मोहोर भन्ने सिद्धान्त र
फोहोरबाट मोहर बनाउने नीतिलाई अवलम्बन गर्दै नगर क्षेत्रमा उत्सर्जन हुने फोहरमैलालाई व्यवस्थित ढंगले व्यवस्थापन गरिनेछ ।
(ङ) संस्थागत विकास तथा सुशासनः
१. सूचना संचार तथा प्रविधि विकास सम्बन्धी नीतिः
– नगरका मुख्य चोक, बजार, धार्मिक पर्यटकीय क्षेत्र तथा सम्वेदनशील स्थलहरुमा सिसि टिभी जडान, निःशुल्क वाइफाइ सेवा विस्तार, सूचना केन्द्रहरुको व्यवस्थित सञ्चालन, नेटवर्किङ्ग विस्तार लगायतका कार्यहरु गरिनेछ ।
– नमोबुद्ध नगरपालिकालाई स्मार्ट तथा समृद्ध नगर विकासका लागि आवश्यकता पहिचान गरी चरणवद्ध रुपमा डिजिटल नमोबुद्ध विकास गर्ने नीति लिइनेछ ।
२. संस्थागत विकास तथा मानव संसाधन सम्बन्धी नीतिः
– मरणोपरान्त नमोबुद्ध अमर ताराको रुपमा पण्डित चन्द्रमणि सिग्देललाई सम्मान गरिनेछ ।
– प्रत्येक वडामा एक नगर गौरवका आयोजनालाई प्राथमिकतामा राखी संचालन गरिनेछ ।
– गुनासो व्यवस्थापन प्रणाली, नमोबुद्ध एप्स, टोल फ्री नम्बर, हेलो नमोबुद्ध र जनतासँग मेयर रेडियो कार्यक्रम संचालन गरिनेछ ।
– सेयर मार्केटमा लगानी गर्न प्ररित गर्न विपन्न वर्गलाई रकम लगानी गर्न वित्तीय संस्थासँग सहकार्य गरिनेछ र सेयर मार्केट सम्बन्धी तालिमको व्यवस्था गरिनेछ ।
– कर्मचारीहरुको कार्यसम्पादन मूल्याङ्कन गरी उत्कृष्ट काम गर्ने कर्मचारीलाई पुरस्कृत गर्ने नीति अवलम्बन गरिनेछ ।
– अस्थायी र सेवा करारमा कार्य गरीरहेका कर्मचारीहरुलाई सेवाबाट अलग हुँदा खाली हात नपठाउने नीति अवलम्बन गरिनेछ र सामाजिक सुरक्षा कोषको सुनिश्चिता र निरन्तरता गरिनेछ ।
– हरेक वडामा कम्तिमा एक वटा योजना महिला मात्र सम्मिलित उपभोक्ता समिति मार्फत सञ्चालन गरिनेछ र उत्कृष्ट कार्य गर्ने उपभोक्ता समिति र निर्माण व्यवसायीलाई पुरस्कृत गरिनेछ ।
– जनतासँग जनप्रतिनिधि कार्यक्रम, बालबालिकासँग मेयर, महिलासँग उपमेयर, उपमेयरसँग आज र सार्वजनिक सुनुवाईलाई कार्यक्रम निरन्तर रुपमा सञ्चालन गरिनेछ ।
– सहयोगापेक्षी सडक मानव मुक्त नमोबुद्ध नगर स्थापनाका कार्यक्रमहरु संचालन गरिनेछ ।
३. राजस्व परिचालन सम्बन्धी नीतिः

– अनलाइन मार्फत राजस्व बुझाउन र आर्थिक कारोबारहरु यस आर्थिक वर्षबाट आइ.पि.स. प्रणालीबाट सुरु गरिनेछ ।
– कोभिड–१९ (कोरोना भाईरस)को कारण व्यापार व्यवसाय तथा सेवा क्षेत्रमा पर्न गएको नकारात्मक असरबाट राहत प्रदान गर्न व्यवसाय कर,
घरबहाल कर जस्ता करका क्षेत्रमा परेको असरको मूल्याङ्कन गरी कर सहुलियत प्रदान गर्न आवश्यक कानुनी व्यवस्था गरिनेछ ।
४. सम्बन्ध सहकार्य तथा साझेदारी नीतिः
– तिनै तहको सहकार्य, समन्वय र सहयोगमा विभिन्न नगर गौरवका आयोजनाहरु संचालन गरिनेछ ।
– गैरसरकारी एवं निजी क्षेत्रसँग सहकार्यलाई गरी प्रविधि हस्तान्तरणको क्षेत्रमा आवश्यक सहकार्य र समन्वय गरिनेछ । सार्वजनिक निजि साझेदारी कार्यक्रमलाई विशेष प्राथमिकतामा राखी नगर गौरवका आयोजनामा सार्वजनिक÷निजि क्षेत्रको लगानीलाई सुनिश्चिता गरिनछे र निजि क्षत्रे को लगानी, सहकायर्, समन्वय र सहयागे मा विभिन्न भाैि तक निमाणर्् ाकाआयाजे नाहरु सचं ालन गरिनछे ।
– अन्य स्थानीय तहरुसंग साझा सरोकारका विषयहरु जस्तै ल्याण्डफिल साईट, अग्नी नियन्त्रण, सडक हरियाली, प्लाष्टिक नियन्त्रण, स्वास्थ्य शिक्षा, खेलकुद, पर्यटन, नदी नियन्त्रण, सिंचाई, खानेपानी आदीहरुमा सहकार्य गर्ने ।
५. सामाजिक परिचालन तथा सामाजिक सशक्तिकरण नीतिः
– सामाजिक परिचालनको माध्यमबाट सामाजिक, आर्थिक रुपले पछि परेका समुदायहरुको सशक्तिकरण गरी विकासको मूल प्रवाहमा समाहित गर्ने नीति अवलम्बन गरिनेछ ।
– सुशासन प्रवद्र्धन तथा भष्ट्राचार नियन्त्रणका लागि सरकारी, गैहसरकारी र निजी सबै क्षेत्रमा सदाचार प्रणाली विकास गरिनेछ । “म भष्ट्राचार गर्दिन, म भष्ट्राचार हुन दिन्न, म देश र जनताकालागि इमान्दार भएर काम गर्नेछु” भन्ने प्रतिज्ञा सहितको कार्य संस्कृतिको प्रवद्र्धन गरिनेछ ।
६. गैर सरकारी संस्था सम्वन्धी नीतिः
– आइडिया तपाईको लगानी हाम्रोकार्यक्रम संचालन गरिनेछ ।
– एकद्धार प्रणाली मार्फत नगरपालिकाको नीति कार्यक्रममा सहयोग पु¥याउने खालका कार्यक्रम सञ्चालन गर्ने गैरसरकारी संस्थालाई मात्र स्वीकृति दिने नीति अवलम्बन गरिनेछ ।
आ.व ०७८÷७९ को बजेट ;
आर्थिक बर्ष २०७८÷०७९ का लागि आन्तरिक स्रोतबाट १३ करोड ४६ लाख ५५ हजार रुपैयाँ, राजस्व बाँडफाँडतर्फ संघबाट ७ करोड ६६ लाख ४७ हजार रुपैयाँ र प्रदेशबाट ४ करोड ८४ लाख ९० हजार रुपैयाँ, वित्तीय समानीकरण अनुदानतर्फ संघबाट ११ हरोड ११ लाख रुपैयाँ र प्रदेशबाट ९२ लाख ४ हजार रुपैयाँ, सशर्त अनुदानतर्फ संघबाट २७ करोड ३४ लाख रुपैया, प्रदेशबाट २ करोड ७८ लाख ७६ हजार रुपैयाँ, समपुरक अनुदानतर्फ संघबाट ८३ लाख रुपैयाँ र प्रदेशबाट ३ करोड रुपैयाँ ७१ करोड ९६ लाख ७२ हजार रुपैयाँ बराबरको बजेट पेश गरिएको छ । जसमध्ये चालु तर्फ ४१ करोड २८ लाख ७६ हजार रुपैयाँ र पुँजीगततर्फ ३० करोड ६६ लाख ९९ हजार रुपैयाँ पैसा खर्च प्रस्ताव गरिएको छ । मष्तिस्कमा समझदारी, काँधमा जिम्मेवारी, हृदयमा इमान्दारी ।।

जय नमोबुद्ध
नोटः यहाँ प्रस्तुत गरिएको यस नगरपालिकाको बजेट, नीति
तथा कार्यक्रमको पुर्ण विवरण नमोबुद्ध नगरपालिकाको आधिकारिक
वेबसाइट https://namobuddhamun.gov.np मा हेर्न सकिन्छ ।